De culture of giving is in de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden voor het financieren van hedendaagse beeldende kunst. Maar wie geeft er eigenlijk aan wie en waarom? En hoe staan private giften in verhouding tot publieke financiering? Op 30 april 2022 organiseerden Platform BK en Framer Framed De staat van mecenaat, een eendaags symposium over de veranderende rol van mecenaat in het Nederlandse beeldende kunstlandschap in de afgelopen tien jaar.

Op deze pagina vind je de opnames van het symposium, per onderdeel voorzien van een korte beschrijving.

Introductie: Waarom is het mecenaat interessant?

Co-directeur van Platform BK Sepp Eckenhaussen schetste in zijn introductie van het programma de opbouw van de lezing, drie panels en twee gesproken columns.

Lezing van Renée Steenbergen

Mecenaatsdeskundige Renée Steenbergen gaf tijdens De staat van mecenaat een lezing over de belangrijkste veranderingen in het mecenaat in de afgelopen tien jaar, gebaseerd op het onderzoeksessay De staat van het mecenaat: Waarom giften geen politiek instrument moeten zijn, dat ze voor Platform BK schreef. Door het scheppen van historisch kader, stelde Steenbergen de onderwerpen en vragen voor de rest van het programma scherp.

Panel 1 – Geldstromen en giften, met Kristel Casander, Marjolein de Groen, Steven van Teeseling en Ying Que

Er gaat in de hedendaagse beeldende kunsten veel geld om. Maar als individueel kunstwerkers is vaak niet makkelijk te doorgronden hoe de geldstromen lopen. Dit geldt ook voor het mecenaat. Hoe ziet de ‘culture of giving’ er in de praktijk eigenlijk uit? Wie geeft aan wie, waarom, en wat voor programmering komt met dit geld tot stand? Over deze vragen ging moderator Ying Que in gesprek met Kristel Casander (directeur Voordekunst), Marjolein de Groen (Collectie DE.GROEN) en Steven van Teeseling (directeur Sonsbeek en State of Fashion).

Roel Griffioen – Voor wat hoort wat, maar wat dan precies?

Schrijver en onderzoeker Roel Griffioen publiceerde in Metropolis M over de opkomst van wat hij het ‘vastgoedmecenaat’ noemt: rijke gevers en verzamelaars die hun eigen kunstruimte maken, vaak als onderdeel van een vastgoedontwikkelproject. Over dit fenomeen en de vragen die het oproept over publiek-private verhoudingen gaf Griffioen tijdens De staat van mecenaat een gesproken column.

Panel 2 – Valkuilen van mecenaat, met Liesbeth Bik, Nous Faes, Shailoh Phillips en Olav Velthuis

Gelijktijdige terugtrekking van overheden en de opkomst van grote gevers hebben geleid tot veranderende (machts)verhoudingen in en rond kunstinstellingen met een publieke functie. Hoe zijn deze verhoudingen precies veranderd? En welke kritische vragen moeten we daarbij stellen? Hierover ging moderator Shailoh Phillips in gesprek met Liesbeth Bik (kunstenaar en voorzitter van de Akademie van Kunsten), Nous Faes (socioloog en beleidsadviseur) en Olav Velthuis (kunstmarktonderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam).

Helleke van den Braber – Mecenaat vanuit de maker

Helleke van den Braber, hoogleraar Mecenaatsstudies aan de Universiteit van Utrecht, nam voor De staat van mecenaat een gesproken column op, waarin ze vooral ingaat op het perspectief van de ontvangende partij en pleit voor een ‘culture of asking’.

Panel 3 – De toekomst van mecenaat, met Yvonne Franquinet, Sofia Patat, Stephanie Schuitemaker en Renée Steenbergen

De vragen over rolverwarring, elitisering en ‘art washing’, die werden opgeworpen op het tweede panel, vragen om een praktisch antwoord. Hoe kan met heldere rolverdelingen tussen publieke financiering en giften een einde worden gemaakt aan de rolverwarring? Welke partij heeft daarin welke verantwoordelijkheden? En waar blijft de kunstenaar in dit verhaal? Over deze vraagstukken ging moderator Renée Steenbergen in gesprek met Yvonne Franquinet (Amsterdams Fonds voor de Kunsten), Sofia Patat (Stedelijk Museum) en Stephanie Schuitemaker (directeur Outset Fonds).

Organisatie en partners

De staat van mecenaat is ontwikkeld door Platform BK in samenwerking met beeldend kunstenaar Timo Demollin en Framer Framed.

Decor: Timo Demollin, de leden van Platform BK (input) en Maurice Bogaert (technische ondersteuning).
Opnames en livestream: Tommaso Campagna (video), Tim (audio) en Marco Wessels (livestream).
Productie: Koen Bartijn, Martina Denegri, Sepp Eckenhaussen, Evie Evans Martina Denegri en Ashley Maum.

De staat van mecenaat werd mede mogelijk gemaakt door Pictoright Fonds.