In november vorig jaar is de groep uiteengevallen. Dat kwam door tijdgebrek van vele betrokkenen en doordat er uiteenlopende visies leefden over wat het Platform zou moeten zijn. Er bleef echter een handvol mensen over, die nog steeds de noodzaak zagen van een organisatie voor kunstprofessionals, omdat die zich vaak niet herkennen in de bestaande organisaties en daar ook onvoldoende door vertegenwoordigd worden.

1. Woordvoerderschap & Vertegenwoordiging
In januari hebben wij de vereniging Platform Beeldende Kunst opgericht. Het Platform BK is een platform van en voor individuele kunstenaars, ontwerpers, curatoren, critici, en andere professionals werkzaam in de kunstwereld. Het PBK wil een organisatie zijn voor alle kunstprofessionals. En wij willen een aanspreekpunt zijn voor de politiek en de media, zodat zij niet langer alleen maar over kunstprofessionals spreken, maar vooral met ons.

We gaan een organisatie opbouwen waarin de kunstprofessional zich kan herkennen. We gaan een basis creëren voor gezamenlijk optreden en we gaan woordvoerderschap ontwikkelen. We gaan nieuwe strategieen ontwikkelen en inzetten om de belangen van de kunstprofessional uit te dragen.

2. Informatieverstrekking en Beeldvorming
Hoe je die acties van een jaar geleden ook hebt beleefd, voor ons maakte het een ding duidelijk: namelijk dat het mogelijk was om een hele grote deel van de beeldend kunstsector te mobiliseren. Er was energie aanwezig, een gevoel van eensgezindheid, en bereidheid om samen op te treden en te kijken naar onszelf, onze sector en onze samenleving.

Het Platform BK gaat die energie kanaliseren. Dit keer niet voor een eenmalige actie, maar voor de langere termijn. Wij gaan de negatieve beeldvorming omtrent de kunstsector aanpakken. Wij willen af van de foutieve clichés en belastende mythes, die verteld worden over de kunstwereld door mensen die nooit een musea of een atelier hebben bezocht. Kunst is geen overbodige luxe, en kunstenaars zijn geen luie nietsdoeners of geniale gekken. Wij willen laten zien wat het werk als kunstenaar, curator, ontwerper of onderzoeker feitelijk vereist en inhoudt.

3. Draagvlak creëren
De meeste van ons kiezen voor dit vak omdat we ergens in geloven. Er is iets binnen of buiten onszelf, dat ons drijft om de wereld een betere plek te maken of iets voort te brengen dat niet eerder is geweest – of het nou gaat om politiek geëngageerde kunstenaars in de achterstandswijken, ontwerpers in hun studio’s of curatoren in de musea en presentatie-instellingen – we worden allemaal gedreven door een drang de wereld op een nieuw manier te bekijken, en indien mogelijk te veranderen.

Maar de conceptuele vrijheid en relativering die daarbij nodig is – en wij vanzelfsprekend vinden – wordt niet altijd door anderen begrepen, en zou zelfs in vele andere sectoren niet wenselijk zijn. Dat maakt onze sector uniek, en plaatst ons in een ander maatschappelijke categorie dan de bankier of de schoonmaker – het zou naief zijn om dat te ontkennen. Soms leidt dit tot onbegrip en misverstanden over het werk en de motivatie van de kunstprofessional. Dan wordt ons verweten dat wij gewoon vrij willen zijn om niets te doen, of in ieder geval niets zinnigs.
Aan ons dus de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de rest van de samenleving begrijpt dat onze individuele passies en uitingen, gezien als geheel, een groter doel dienen binnen diezelfde samenleving: namelijk het voortdurend bevragen en bedenken van alternatieven voor de status quo. En als de beleidsmakers aan het belang daarvan gaan twijfelen of niet langer durven te verdedigen, dan is het aan ons om aan te tonen, dat de vrijheid die wij opeisen, meer is dan een egoïstische claim, maar een noodzakelijke vrijheid binnen de samenleving, zonder welke de samenleving in zichzelf keert en stagneert.

Het Platform BK gaat het belang van een vrije een kritische kunstsector promoten, met heldere argumenten en in taal en toon die spreken tot iedereen. Wij willen duidelijk maken, dat het voor zowel individu als samenleving van levensbelang is nieuwe ideeën en visies te verkennen en stimuleren.

—
Hoe gaan we dit in de praktijk doen? Wat zijn onze concrete plannen?

Samenwerking met De Zaak Nu en Kunsten ’92
Vanaf April hebben we nauw contact gehad met De Zaak Nu en Kunsten ’92. Wij beschouwen De Zaak Nu als onze zuster-organisatie, wat zij voor de presentatie-instellingen ambieren, willen wij voor de individuele professionals, en het is logisch dat wij nauwe banden onderhouden.
Kunsten ’92 beschikt over een uitgebreid lobbynetwerk maar missen een goede vertegenwoordiging van kunst-professionals die met feiten en wensen kunnen komen. Wij vullen die lacune op en laten de stemmen van de kunstprofessionals horen bij Kunsten ’92. Wij geloven in een gezamenlijke aanpak, die goed gecoördineerd is. Dat betekent niet dat wij afhankelijk zijn van andere organisaties, maar dat wij samen staan, en gebruik maken van elkaars ervaringen, middelen en krachten.

Kantoor, aanspreekpunt
Vanaf juli heeft het PBK een vast kantoor. Dit is voor ons een hele belangrijke gegeven omdat wij daardoor op een vaste plek bereikbaar en aanspreekbaar zijn – het platform bestaat dan ook in de echte wereld, niet alleen online.

Leestafels, Art Matters, Platforms/Groepen/Initiatieven/E.A.
Bij de ingang is de leestafel Art Matters te zien. De leestafel is een voorbeeld van hoe wij informatie op een laagdrempelige manier proberen te verspreiden. De leestafel kan makkelijk op uiteenlopende plekken gepresenteerd worden, en is al te gast geweest in het Stedelijk Museum, De Rijksacademie, galerie Jeanine Hofland en de academie in Den Haag.

Voor de lancering hebben we een uptodate versie van Art Matters gemaakt. Naast Art Matters presenteren wij vandaag ook onze meest recente leestafel Platforms/Groepen/Initiatieven/E.A. Dit is een begin van een inventarisatie van samenwerkingsverbanden en vormen van zelforganisatie tussen kunst-professionals. Hiermee is duidelijk te zien hoe veel uiteenlopende en creatieve manieren om samen te werken er al bestaan in de kunstsector, en hoeveel kracht wij daaruit kunnen halen.

Reactieprotocol
Om de negatieve en foutieve berichtgeving in de media over kunst en kunstenaars weerwoord te bieden, zal een van de dagelijkse taken van het PBK zijn, het beheren van een ‘reactie-team’. Wij breiden onze kernteam uit met een groep kunstenaars, schrijvers en specialisten, die op ‘stand-by’ staan. Als er direct respons nodig is op een mediabericht, wordt het team ingeschakeld, zodat er de volgende dag een geinformeerde reactie van ons ligt en naar de media kan gaan.

De bedoeling is niet te reageren op iedere scheet van John Borstlap in de Volkskrant, maar om structureel en regelmatig korte kwalitatieve bijdragen te leveren aan de media. Dit kan reacties zijn op actuele zaken – denk aan uitspraken van politici of economen, of uitkomsten van onderzoeken – maar ook reacties of overwegingen omtrent algemene tendensen in bijv. de berichtgeving over kunst. Belangrijk is dat de stukken vanuit het perspectief van de kunstprofessional worden geschreven, en dat er goed onderbouwde en feitelijke stellingen en argumenten worden aangevoerd.

Zodoende bouwen wij een arsenaal van goede argumenten op voor het belang van kunst; het liefst verspreidt door de media, maar altijd voor iedereen toegankelijk op onze site.

Onderzoek en feitenverzameling dmv ledenonderzoek
Een vaak gehoord klacht van kunstenaars is dat zij zelden of weinig betaald krijgen als zij in opdracht werken voor presentatie-instellingen, musea of particuliere opdrachtgevers als banken of collecties. Ook worden kunstenaars vaak gevraagd allerlei klussen zelf te regelen in verband met tentoonstellingen, lezingen etc zonder dat er een vergoeding tegenover staat. Een vergelijkbare problematiek wordt ook gedeeld door curatoren, schrijvers en onderzoekers. Dit werd enigszins opgevangen door regelingen als basis-, project- en bemiddelaars-subsidies. Omdat er voortaan een kleiner aantal beschikbare subsidies voor kunstenaars zullen zijn – en de bemiddelaarssubsidies geheel wegvallen – vinden wij het belangrijk om achter te komen of die klachten waar zijn, en zo ja, hoe wij samen met de presentatie-instellingen, de galeries en verzamelaars en anderen, ervoor kunnen zorgen dat de kunstprofessional een redelijke vergoeding ontvangt voor het werk dat hij of zij verricht.
Een groot en uitgreid ledenbestand biedt ons de mogelijkheid om dit soort onderzoeken snel en doeltreffend te kunnen doen of te faciliteren. Hoe meer leden wij kunnen bereiken met een vragenlijst of een oproep om informatie gebaseerd op ervaring, hoe nauwkeuriger een beeld wij kunnen maken van de feitelijke situatie van de kunstprofessional – in het net genoemde geval: in kaart brengen van goede of slechte ervaringen mbt werkvergoeding.
—

Het organisatorische, juridische, logistieke en inhoudelijke kader is er al – de vereniging is opgericht, we hoeven niet langer te vergaderen, we kunnen direct aan de slag!

Het enige wat nog ontbreekt, en ik zal er geen doekjes om winden, is de financiering. Wij willen een daadkrachtige en onafhankelijke organisatie zijn. Af en toe zullen we gebruik maken van vrijwilligers, maar voor de dagelijkse taken en het runnen van het kantoor, willen wij gewoon personeel aanneemen. Dat kost geld. Daarom vragen wij jullie allemaal vandaag, om het Platform Beeldende Kunst te steunen door lid te worden. Wij vragen jullie om met ons samen te staan, en de energie, eensgezindheid en actiebereidheid van vorig jaar opnieuw aan te wakkeren en helpen omzetten in concrete acties, die leiden tot concrete veranderingen.

We realiseren ons dat wij als sector vrij klein zijn, met weinig draagvlak in de samenleving. Om daar verandering in te kunnen brengen moeten we gebruik maken van onze sterke punten en talenten – en die hebben wij gelukkig ten overvloed! Wij zijn kunstenaars, ontwerpers, schrijvers, denkers en doeners – als wij geen verandering kunnen veroorzaken, wie dan wel?

Maar om dat te bereiken moeten we onze krachten en energie weten te bundelen en focussen. Die verbindende rol, die strategische rol, zien wij weggelegd voor het Platform Beeldende Kunst.

Bekijk hier de videoregistratie.