Rapportage inkomstenverliezen tijdens coronacrisis

Op verzoek van de Creatieve Coalitie analyseerde de Boekmanstichting de resultaten van onze enquête (die wij hebben uitgezet na het afkondigen van de lockdown die inging op 28 november 2021) over de inkomsten van werkenden in de culturele en creatieve sector. De opgehaalde gegevens bevestigen het beeld dat de impact van de coronacrisis voor veel werkenden groot is geweest. Lees het hele rapport hier.

De hoofdconclusies:

• Verdiende in 2019 nog 50% van de respondenten een inkomen boven de € 20.000, in 2020 was dit nog maar 20%. Dus 80% verdiende minder dan €20.000. De eerder grootste groep (€20.000 – €30.000) en alles daarboven is goeddeels weggevaagd. Een derde van de respondenten zakte onder een jaarinkomen van €10.000. De groep met een jaarinkomen onder de €2.000 verdrievoudigde naar meer dan een op de zes (17,5%).
• 70% van de respondenten is zzp’er. 88% wanneer je ook de mensen met een gemengde beroepspraktijk meetelt. Het zijn vooral deze groepen die het hardst geraakt zijn.
• De podiumkunsten (muziek en daarna theater) werden het hardst geraakt.
• Kijkend naar het laatste kwartaal van 2021 (na de avondlockdown van 28 november 2021) valt op dat het grootste deel van de gederfde inkomsten toe te rekenen is aan de niet-gesubsidieerde sector (bedrijfsleven, commerciële producenten en particuliere opdrachten).
• Het overgrote deel van de respondenten ontving geen enkele compensatie voor geannuleerde opdrachten.

Al eerder wees het onderzoek ‘Survey on Stage’ er al op dat het met de inkomsten en steunmaatregelen voor zzp’ers niet goed gesteld was tijdens de pandemie en dat het leeuwendeel van de podiumkunstenaars een teruggang in hun jaarinkomen verwachtte.
Met dit materiaal gaan wij weer de lobby in. Er moet iets gebeuren om al dit verlies te compenseren.

Den Haag

Concept Nederlands Herstelplan voor EU-fonds gereed

Het kabinet heeft op 28 maart 2022 een eerste concept van het Nederlandse Herstel- en Veerkrachtplan naar de Tweede Kamer gestuurd. Daarin zijn bijna veertig plannen voor hervormingen en investeringen opgenomen, maar niet voor de culturele en creatieve sector. De aanbeveling van het Europees parlement om 2%. Op basis van de inbreng van de Tweede Kamer, de consultatie van de belanghebbenden, en de dialoog met de Europese Commissie zal er de komende maanden gewerkt worden aan het opstellen van een finaal plan. Heel kansrijk wordt de lobby om die 2% er alsnog in te krijgen niet, het kabinet heeft vooral maatregelen uit het coalitieakkoord in het plan gestopt, politiek is er dus al veel afgestemd. Schandalig is het wel natuurlijk dat Nederland geen Europees corona herstelgeld in de zwaar getroffen cultuursector investeert.

ZZP de dupe in concept Nederlands Herstelplan

Doelstellingen van Europa voor Nederland zijn de sociale effecten van de crisis beperken en adequate sociale bescherming van zelfstandigen stimuleren en schijnzelfstandigheid aanpakken. Als maatregel treft het kabinet vooral zzp’ers door de in het kabinet Rutte IV afgesproken vergaande bezuiniging op de zelfstandigenaftrek: 1,6 miljard structureel, de aftrek gaat van €7.280 in 2019 naar €1.200 in 2030.
Ondertussen laat het kabinet het juiste middel om schijnzelfstandigheid aan te pakken, handhaving, lopen. De Rekenkamer legt de vinger op de zere plek: “de aanpak door de Belastingdienst van schijnzelfstandigheid bij de inhuur van vakmensen in allerlei bedrijfssectoren komt niet van de grond. De Belastingdienst corrigeert steeds minder bij de inhuur van zelfstandigen. De pakkans op schijnzelfstandigheid is laag.” Lees hier het rapport ‘gebrek aan focus op handhaving belastingdienst bij schijnzelfstandigheid’ van de Algemene Rekenkamer.

Platform ACCT

Aan het begin van de coronacrisis hebben onze verzoeken om te komen tot afspraken, om ervoor te zorgen dat specifieke sectorsteun ook bij zzp’ers en andere flexwerkenden terecht zou komen, onvoldoende effect gehad. Dit is geëvalueerd via de Rapportage Noodsteun van Platform ACCT. Een van de aanbevelingen was: “maak harde afspraken aan de voorkant”. Via Platform ACCT en de taskforce is meermalen aangedrongen op overleg om deze afspraken te kunnen maken. Zie bijvoorbeeld deze brief van de taskforce:

Uitgangspunt van die door de sector en financiers gedragen code is dat iedereen verantwoordelijkheid neemt voor de eigen plek in de keten en daarbij solidair is met alle werkenden; zowel met degenen in loondienst als met zelfstandig werkzame professionals. Hieronder wordt ook verstaan het vooraf maken van afspraken tussen vertegenwoordigers van werkenden en werkgevers/opdrachtgevers (zoals ook opgenomen in het rapport ‘Noodsteun en de culturele en creatieve keten’). Hierbij wordt het principe ‘pas toe en leg uit’ gehanteerd.

Op 23 maart jl. heeft eindelijk een overleg plaatsgehad. Eigenlijk al te laat om nog effectief iets concreets te kunnen bewerkstelligen. En aangezien NAPK, VvNO en VSCD niet aanwezig waren, was het helemaal lastig om afspraken te kunnen maken.
Om deze reden hebben de Kunstenbond en onze voorzitter Ruud het initiatief genomen om via Platform ACCT voor te stellen te werken naar een sectorakkoord. We zien bij het ministerie van OC&W te weinig ambitie om de structurele extra middelen in te zetten voor versterking van de arbeidsmarkt. We weten dat deze versterking er nauwelijks komt als hier niet meer geld voor wordt vrijgemaakt (in plaats van weer nieuwe initiatieven en beleidsdoelen). En dus willen we werk- en opdrachtgevers ertoe verleiden om met ons een voorstel te doen hoe een deel van die middelen ingezet kunnen worden om de arbeidsmarkt te versterken.

De Kunstenbond stuurde ook namens de Creatieve Coalitie een brief aan Platform ACCT over dit sector akkoord. Lees de brief via deze link