Metropolis M schreef nog een verontschuldigingsbrief omdat het blijkbaar allemaal onze eigen fout is geweest, waarop vele blog reacties volgden met de nadruk op wat er mis is gegaan. Uiteraard biedt een opmerkelijke situatie als deze ruimte voor analyse van de precieze motivatie. Maar uiteindelijk legt de discussie vooral onze eigen verwachtingen van zowel museum als directeur bloot.
Dat die verwachtingen hoog zijn, is te zien aan de vacature Artistiek Directeur zoals die geformuleerd is door de leden van de Raad van Toezicht. Het lijkt bij voorbaat al een mislukking te worden, als je de vacature moet geloven tenminste. Want eerlijk is eerlijk: de vacature vraagt om een heer of mevrouw Perfect. Er wordt gezocht naar iemand die zich in alle hoekjes van de kunstwereld thuis voelt en tevens controle voert. Heer of mevrouw Perfect dient een heldere blik op de collectie te richten, een multidisciplinaire aanpak te voeren, een kei in de kunstmarkt te zijn, contact met de jonge kunstscene te creëren maar ook de 20e eeuw relevant te houden. Daarnaast behoort hij/zij een internationaal netwerk warm te maken maar ook een sterke lokale verbinding te houden. Hij of zij dient ‘het gezicht naar buiten te spelen’ maar ook het personeelsteam in goede orde te sturen. De lange lijst van uiteenlopende vereiste kwaliteiten lijkt niet op te houden. In Vrij Nederland zei Goldstein een tijdje geleden over het Stedelijk Museum: ´Het is een valkuil om naar de top te streven´, maar daar trok de Raad van Toezicht zich blijkbaar niets van aan. Heer of mevrouw Perfect loopt nog ergens rond.
Illustratie: Yuri Veerman
Verwachting schept teleurstelling, zei mijn oma ooit. Vooral als je verwachting zo generaal is dat het uiteindelijke doel ervan diffuus wordt. De mooiste opmerking in de vacature: ´maakt het museum 21e eeuw proof´. Daar lijkt op zich wel wat in te zitten, maar wat betekent het eigenlijk precies? En hoe kan het Stedelijk zich daarin onderscheiden? Naast een hoge internationale en nationale concurrentie wordt het Stedelijk nu ook vlakbij weer omringd door een vernieuwd Van Gogh Museum en Rijksmuseum, het Eye met een uitdagend audiovisuele programma en de Hermitage met haar onomstreden klassiekers. De Raad vraagt van de toekomstige artistiek directeur wel een heldere visie te hebben, maar zelf tasten ze in het duister door zo goed als carte blanche te geven.
“Sterker nog, naar mijn mening zou het museum juist de samenwerking actief kunnen zoeken met kleinere nationale en internationale kunstinitiatieven om zo haar durf en karakter te laten zien.”
Het Stedelijk Museum Amsterdam lijkt potentie te hebben om zich krachtig en karakteristiek te onderscheiden, maar moet zichzelf wel een missie geven. Het was pas na de verbouwing dat ik het Stedelijk voor het eerst in het echt kon zien. Juist als jonge kunstenaar zie ik voor het Stedelijk Museum Amsterdam een toekomst als pioniersinstituut dat niet hoeft te verbleken bij de vele hoogkwalitatieve kunstenaarsinitiatieven, tentoonstellingsruimtes en andere experimentele laboratoria in Nederland. Sterker nog, naar mijn mening zou het museum juist de samenwerking actief kunnen zoeken met kleinere nationale en internationale kunstinitiatieven om zo haar durf en karakter te laten zien. Het Stedelijk zou een voorbeeld kunnen worden door haar deuren te openen voor de niches van de kunst en samen met kunstenaarsinitiatieven, residencies en andere alternatieve platforms te programmeren. Wie weet, het zou in ieder geval een karakteristieke keuze kunnen zijn die van lef zou getuigen.
“We kunnen de Raad van Toezicht een handje helpen met de selectieprocedure”
De sollicitatierondes zijn afgelopen weekend gesloten, dus het selecteren van een nieuw artistiek directeur kan beginnen. Ik stel het volgende voor: we kunnen de Raad van Toezicht een handje helpen met de selectieprocedure. Of een hart onder de riem steken bij de sollicitanten die zich binnenkort bij het intakegesprek perfect zullen representeren en vast de nodige relativering kunnen gebruiken. Dit is een oproep naar alle kunstliefhebbers om te reageren met een top drie van benodigde vaardigheden en doeleinden, als toegift voor de dappere opvolger of als realistische kanttekening naar de Raad van Toezicht. Niet om te zeiken, maar om heer of mevrouw Perfect in alle imperfectie toe te juichen als toekomstige artistiek directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam.