Gisteren in aanloop naar het cultuurdebat werd er actie gevoerd voor de ingang van de Tweede Kamer. Niet, zoals veel in de pers werd aangegeven, door ‘een groepje kunstenaars’, nee, hier stonden alle belangenorganisaties voor beroepsbeoefenaars van de verschillende disciplines in de kunst en cultuur. In totaal 42 welteverstaan, verenigd in de alliantie de Creatieve Coalitie. Ze stonden daar voor alle moegestredenen die werkzaam zijn in de gehele creatieve en culturele sector.

De Creatieve Coalitie had voor de Tweede Kamer een gigantische ‘rode loper’ van posters van verloren werk neergelegd. Ruim 200 vierkante meter aan voorstellingen, concerten en evenementen die door de Corona-maatregelen van de regering afgelast zijn. Met als gevolg dat duizenden zzp’ers per direct op straat staan, en veel gedwongen ontslagen zullen volgen. Deze loper, waarover de politici hun entree tot de Tweede Kamer en het cultuurdebat maakten, verbeeldde hoe ontzettend groot de schade in onze sector is.

Natuurlijk hebben we begrip voor de door de regering genomen maatregelen: de veiligheid staat voorop. Maar de schrikbarende uitkomst van de enquête Survey on Stage en de vele alarmerende brieven van de Taskforce Culturele en Creatieve sector (Federatie Creatieve Industrie, Federatie Cultuur, Creatieve Coalitie, Kunsten ’92 en het Erfgoedplatform) waarbij vele oplossingen zijn aangedragen, blijken tevergeefs. Na het debat van gisteren concluderen we dat met al deze informatie helemaal niets gedaan is.

Onderzoek toont aan dat freelance podiumkunstenaars in 2020 gemiddeld €20.000,- per persoon aan inkomsten mislopen. Door de overheid worden ze gecompenseerd met drie maanden bijstand. Veel (podium)kunstenaars hebben zelfs daar geen recht op en vallen wrang genoeg tussen wal en schip. Herhaalde verzoeken om iets te doen voor onze achterban, schuift de minister af op de generieke maatregelen, waar zij juist geen of nauwelijks aanspraak op kunnen maken. Het is inmiddels duidelijk dat er geen sprake is van een substantieel trickle-down effect naar de kunstenaars
door het steunen van de grote instellingen. Enkele instellingen doen wel iets voor ‘hun’ zzp’ers, maar het overgrote merendeel niet.

Het is twee voor twaalf en we kunnen niet wachten tot Prinsjesdag.

Onze zorgen werden tijdens het cultuurdebat gedeeld door meerdere politieke partijen zoals D66, CDA, VVD, GroenLinks, SP en de PvdA. Echter, wij ervaren dat ondanks het tonen van haar gemeende medeleven en begrip, onze minister van cultuur niet de acute maatregelen neemt die dringend nodig zijn om de makers die nu van ieder inkomen verstoken zijn per direct te helpen. De minister laat ons dus vallen. Ze zegt tegen de Kamer: ‘Ik zal u kort voor Prinsjesdag informeren over de plannen.’ Ze lijkt niet voor ogen te hebben dat ‘weer drie maanden verder’ er voor veel van ons gewoon niet inzit.

Ook baart het ons grote zorgen dat de minister met geen enkel woord meer rept over de 8,6 miljoen die bij het Fonds Podiumkunsten dreigt te worden weggehaald. Voor zeer veel kleinere gezelschappen, die niet in de BIS zitten, is het Fonds essentieel voor een duurzame carrière. Zonder die 8,6 miljoen vindt er een kaalslag plaats, nog bovenop de Corona-crisis. Veel kleine tot middelgrote groepen zullen simpelweg verdwijnen. Voor een gezond en divers kunstenveld heb je naast de BIS ook het Fonds nodig. Daarop bezuinigen getuigt van een gebrek aan inzicht in hoe de sector werkt en van gebrek aan visie op hoe het Nederlands cultuurbestel zich na de corona-crisis moet herontwikkelen.

In het cultuurdebat zei de minister het volgende: ‘We gaan breed, met zzp’ers, instellingen, wel en niet gesubsidieerd, in gesprek over hoe de sector weer aan de slag kan.’

Wij roepen de regering op om verantwoordelijkheid te nemen: doe NU voor de zomer iets voor die duizenden werkenden in onze sector die tot nu toe niet of onvoldoende ondersteund zijn!

Namens de Creatieve Coalitie, de belangenbehartiger van alle werkenden in de
creatieve en culturele sector,

Ruud Nederveen, voorzitter.